Historia FMT (cz. 3)
Powrót do organizacji FMT młodzież szkolna zawdzięcza, jak się wydaje, dwóm czynnikom. Po pierwsze złagodzeniu rygorów stanu wojennego i co za tym idzie ogromnej chęci społeczeństwa, by wrócić do „normalności”. A po drugie, nie bez znaczenia była wizyta w szkole 18 marca 1983 r. ministra oświaty i wychowania Bolesława Farona, absolwenta I LO. W wygłoszonym wówczas przemówieniu dyrektor Stanisław Chwastowicz zadeklarował kontynuowanie Festiwalu Młodych Talentów (przy okazji błędnie podając, że w bieżącym roku odbędzie się dwunasta edycja). Słowa dyrektora Samorząd Szkolny przekuł w czyny, organizując w kwietniu 1983 r. w sali kina Krokus w Domu Żołnierza XI Festiwal Młodych Talentów. […]
W roku szkolnym 1983/1984 nastąpiła druga przerwa w organizacji Festiwalu – jak podaje protokół Rady Pedagogicznej, „ze względu na brak chętnych do wzięcia udziału”. Tym razem była to tylko roczna przerwa, gdyż w roku 1985 odbyła się XII edycja FMT. I o niej mamy chyba najdokładniejsze jak dotąd informacje. Festiwal przygotował Samorząd pod kierunkiem profesorów Urszuli Adamek i Zdzisława Pamirskiego. Koncerty zorganizowano 26 kwietnia w sali Domu Kultury Kolejarza, o godz. 9.30 dla klas II i IV, a o godz. 12.00 dla klas I i III. Jedynym przyznawanym wyróżnieniem była Nagroda Publiczności – widzowie mieli na biletach wpisać nazwisko swojego faworyta. Laureatami tej nagrody zostali Beata Urban i Krzysztof Głuc.
Wprawdzie impreza na kolejne 4 lata zniknęła ze szkolnego pejzażu, jednak w roku szkolnym 1988/1989 szczęśliwie została reaktywowana i już na trwałe zagościła w kalendarzu Pierwszej Budy. Trzynastą edycję Festiwalu (bardziej szczęśliwą niż pechową) przygotowały: długoletnia opiekunka Samorządu, organizatorka kilku poprzednich Festiwali Urszula Adamek oraz pracująca od kilku lat w I LO, nauczycielka muzyki Barbara Porzucek. Duża w tym zasługa dyrektora Stanisława Chwastowicza, któremu bardzo zależało na kontynuowaniu imprezy i mobilizował wspomniane nauczycielki do jej zorganizowania.
Od tego roku współtwórcą imprezy został Aleksander Porzucek – muzyk, pedagog i kompozytor. Oprócz podanej w jednej z kronik klasowych przybliżonej daty koncertów (kwiecień 1989 r.), miejsca (sala widowiskowa Domu Żołnierza) i paru nazwisk wykonawców, dokumenty nie przekazują żadnych innych faktów. Częściowo udało się je odtworzyć w oparciu o wspomnienia uczestników FMT […].
Równie mało wiemy o edycji XIV. Na pewno miała miejsce w DKK i nazywała się wówczas Przeglądem Młodych Talentów, a prawie na pewno odbyła się 12 maja 1990 r. Dużo więcej wiemy o kolejnym jubileuszu – XV FMT. Tak jak wcześniejszy, odbył się w DKK, w dniach 6 i 7 marca 1991 r., wciąż nazywał się Przeglądem Młodych Talentów i przygotowały go Barbara Porzucek i Urszula Adamek. Znamy niektórych jego laureatów i uczestników[…]. Od tego roku coraz liczniej wśród uczestników zaczęli pojawiać się uczniowie innych sądeckich szkół, zwłaszcza jako członkowie zespołów muzycznych. Od tej edycji proporcjonalnie wzrasta też ilość materiałów archiwalnych, na podstawie których możemy odtwarzać daty, przebieg festiwali, nazwiska jurorów, laureatów, wykonawców i organizatorów. Są to rozmaite wykazy, notatki, zestawienia, wpisy w kronikach, artykułyprasowe, coraz bogatsza dokumentacja fotograficzna. To jest też oznaką ciągłego wzrostu poziomu profesjonalizmu w przygotowaniu i przeprowadzeniu imprezy.
W marcu 1992 r., znów w DKK, odbył się (znów pod pierwotną nazwą) XVI Festiwal Młodych Talentów, przygotowany przez Barbarę Porzucek przy pomocy Samorządu pod kierunkiem Katarzyny Krupy.
W roku 1993 XVII FMT trwał, jak zwykle, dwa dni – 25 i 26 marca. Po raz pierwszy dokonując otwarcia Festiwalu, Barbara Porzucek wystąpiła w efektownym przebraniu (skórzany płaszcz, glany, ciemne okulary) — stało się to tradycją w kolejnych latach. Edycja ta była równocześnie ostatnią zorganizowaną na scenie Domu Kultury Kolejarza i ostatnią, w której wszystkie nagrody przyznawała wyłącznie publiczność. Od nowego roku szkolnego Festiwal miał się częściowo zmienić, poprzeczka dla wykonawców i organizatorów została podniesiona o kilka poziomów. Może było to związane z osiągnięciem przez FMT pełnoletniości? W każdym razie XVIII Festiwal odbył się 14 i 15 kwietnia 1994 r. w sali kina „Sokół” Wojewódzkiego Ośrodka Kultury (obecnie MCK „Sokół”), od tej chwili stałego partnera FMT. W tym roku nowym opiekunem Samorządu i współorganizatorem Festiwalu został Jarosław Chrząstowski (pełniący tę funkcję przez kolejne 11 lat), który zadebiutował również na scenie, wraz z Barbarą Porzucek odgrywając skecz o robotnikach. Na XVIII FMT pojawiło się również jury, które od tej edycji oceniało występy i przyznawało nagrody. W jego skład weszli: wicedyrektor Wanda Szkarłat, nauczyciele: Jolanta Woźniak, Maria Buszek, Zdzisław Pamirski, Jacek Tomasik, a także: Milena Małecka-Rogal (MDK), Beata Nowak (MDK), Bogumił Ciuła (MDK), Andrzej Krupczyński (Radio Kraków), Roman Piechociński (WOK) i Marek Zelek.
Od XVIII Festiwalu obserwujemy coraz większe zaangażowanie Aleksandra Porzucka, który szczególnie intensywnie pracował z solistami, przygotowywał ich do występów (pracując nad kwestiami wokalnymi i interpretacyjnymi) i towarzyszył im później na scenie jako akompaniator (zdarzało się, że w trakcie jednego koncertu było to kilkanaście osób).
Podobny przebieg miał XIX Festiwal, zorganizowany 15 i 16 lutego 1995 r. […]. Prawdopodobnie od tego roku, oprócz regulaminowych nagród za I, II i III miejsce, zaczęto przyznawać dodatkową nagrodę za czterokrotny udział w FMT.
Najbardziej niezwykły z dotychczasowych był XX Festiwal Młodych Talentów: oprócz tradycyjnego przeglądu uzdolnionej młodzieży zorganizowany został również jubileuszowy koncert galowy, podczas którego wystąpili laureaci dotychczasowych dwudziestu edycji. Festiwal trwał od 17 do 19 kwietnia 1996 r. Przez pierwsze dwa dni odbyły się cztery koncerty, podczas których prezentowali się uczniowie I LO. Jak co roku, na drugim koncercie pierwszego dnia oceniało ich jury, które swój werdykt ogłosiło na koncercie finałowym następnego dnia. Atrakcją tej edycji był występ zespołu „Fanos Cascos” w składzie: Barbara Porzucek, Aleksander Porzucek, Jarosław Chrząstowski i Przemek Dakowicz (zespół otrzymał specjalną Nagrodę Dinozaurów). W jury zasiedli m.in.: Leszek Wójtowicz, Janusz Michalik, Stanisław Choczewski.
Wieczorem trzeciego dnia (piątek, 19 kwietnia) odbyła się wielka jubileuszowa gala pt. „GALA-reta”. Prowadził ją Leszek Horwath, a na scenie, zaaranżowanej na szkolną salę, z ławkami i tablicą, pojawili się laureaci FMT z minionych 20 lat. Wspaniały koncert wypełniły wspomnienia, anegdoty i wyśmienita zabawa. Warto wspomnieć, że na gali jedno ze swoich prawykonań miał „Rap I LO” autorstwa
Przemka Dakowicza i stał się sygnałem otwierającym każdą kolejną edycję Festiwalu (w następnych latach drugim ważnym symbolem stała się festiwalowa parasolka do otwierania i zamykania imprezy). Po koncercie goście przenieśli się do budynku szkoły, gdzie urządzono bankiet pod hasłem „Bezkonfliktowe spotkanie pokoleń przy świecach, muzyce, torcie i…”. I w tak uroczystej, ale zarazem niezwykle sympatycznej atmosferze, Festiwal rozpoczął kolejną dekadę.
XXI FMT odbył się 10-11 kwietnia 1997 r. W tym roku jury po raz pierwszy obradowało pod przewodnictwem Jacka Mazaneca. Tradycyjną atrakcją koncertów był występ zespołu „Fanos Cascos” (używającego również skrótu „FC” lub innego jego rozwinięcia „Fui Colór”), w skład którego weszli m.in. Barbara Porzucek (wiejska baba na taczkach), Aleksander Porzucek (wiking), Jarosław Chrząstowski (Meksykanin w sombrero), Przemek Dakowicz (robotnik) i Paweł Maślanka (biznesmen).
W roku 1998 przypadał jubileusz 180-lecia istnienia I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza, stąd też koncerty XXII Festiwalu Młodych Talentów, zorganizowane 21 i 22 kwietnia 1998 r. w sali „Sokoła”, przebiegały w wyjątkowej atmosferze. Edycja ta była szczególna także z kilku innych powodów. Po pierwsze FMT doczekał się własnego logo, które zostało zaprojektowane przez artystę rzeźbiarza Alfreda Kotkowskiego […]. Logo od razu zyskało niezwykłą sympatię, a od festiwalowego jury otrzymało pierwsze w historii Grand Prix. Nowością było także wręczanie laureatom pierwszych miejsc we wszystkich kategoriach specjalnych statuetek wykonanych przez artystkę Magdę Kotkowską. Po raz pierwszy przyznano też Nagrodę Dyrektora I LO oraz pozaregulaminową Nagrodę „Fanos Cascos” (które na stałe zagościły w kolejnych protokołach jury).
28 i 29 kwietnia 1999 r. odbyła się XXIII edycja Festiwalu – ostatni przegląd wyłącznie uczniów liceum, gdyż w wyniku reformy edukacji w Polsce, od września tego roku szkoła Długosza została poszerzona o nowo otwarte gimnazjum, stając się Zespołem Szkół Ogólnokształcących i mogła wrócić do swej historycznej nazwy: I Gimnazjum i Liceum im. Jana Długosza. Swój debiut gimnazjaliści mieli 27 i 28 kwietnia 2000 r. podczas XXIV FMT. Ich talent został doceniony stworzoną w tym roku nową nagrodą dla debiutantów – Szczeblem do kariery. Drugą nowością było nadanie nazwy przyznawanej od kilku lat nagrodzie dla „weteranów”, czyli uczestników czterech kolejnych edycji – ochrzczono ją mianem Jajo Dinozaura. Statuetki wręczane laureatom pierwszych miejsc w poszczególnych kategoriach nazwano Talentem. Nowym przewodniczącym jury został Aleksander Porzucek.
W pierwszym roku nowego wieku Festiwal świętował swe 25-lecie (23, 24 kwietnia). Wprawdzie z okazji ćwierćwiecza nie urządzono specjalnych obchodów, ale uhonorowano kilka szczególnie ważnych dla istnienia FMT osób. Jubileuszowe Jaja Dinozaura otrzymali: Urszula Adamek, Józefa Piwowar, Barbara Porzucek, Stanisław Chwastowicz, Jarosław Chrząstowski, Antoni Malczak, Józef Pach, Aleksander Porzucek i Aleksander Rybski. Publiczność znów została zaskoczona niekonwencjonalnym otwarciem koncertów festiwalowych – derekcja Barbara Porzucek wyskoczyła z pudła.
Od XXVI edycji Festiwal Młodych Talentów powrócił do miejsca, gdzie wszystko się zaczęło. W związku z wielkim remontem i przebudową budynku „Sokoła” Małopolskie Centrum Kultury udostępniło młodzieży salę kina „Krokus” w dawnym Domu Żołnierza. Koncerty odbyły się 9 i 10 kwietnia 2002 r. W tym roku nagroda Jajo Dinozaura otrzymała dodatkową wersję – GIMJAJO – dla gimnazjalistów biorących udział w trzech edycjach Festiwalu. Jury, po raz drugi w historii, przyznało festiwalowe Grand Prix – otrzymała je Barbara Porzucek.
Wjazd skoczka narciarskiego (w domyśle Adama Małysza) na wózku z supermarketu – to pomysł na otwarcie XXVII FMT (31 marca, 1 kwietnia 2003 r.). Z kolei XXVIII Festiwal (21 i 22 kwietnia 2004 r.) otworzył układ choreograficzny na miotłach do rockowej wersji Toccaty i fugi d-moll J.S. Bacha w wykonaniu Barbary Porzucek (w roli czarownicy), Łukasza „Juhasa” Juszczyka i Daniela „Małego” Glińskiego. Na tym
Festiwalu Grand Prix wywalczyła Danuta Gad.
XXIX Festiwal odbył się 13 i 14 kwietnia 2005 r. Jego termin został przesunięty o tydzień ze względu na żałobę narodową po śmierci Jana Pawła II. Od tekstów Papieża rozpoczynał się każdy z festiwalowych koncertów. Po raz pierwszy Jaja Dinozaura były wręczane za trzykrotny udział w Festiwalu, gdyż w tym roku szkołę opuszczali pierwsi absolwenci zreformowanego trzyletniego liceum. Talentami, które na XXVIII i XXIX FMT otrzymywali zdobywcy pierwszych miejsc w poszczególnych kategoriach, były grafiki Jakuba Jasiewicza.
I tak, nie wiedzieć kiedy, nadeszła kolejna jubileuszowa edycja. XXX Festiwal Młodych Talentów był na pewno inny niż poprzednie. Przede wszystkim, podobnie jak 10 lat wcześniej, składał się z dwóch części – przeglądu młodzieży i jubileuszowej gali. Koncerty zostały zorganizowane zimą (a nie jak dotychczas wiosną) – 2 i 3 lutego 2006 r. w kinie „Krokus” zaprezentowała się młodzież liceum i gimnazjum,
w pierwszym dniu oceniona przez jury pod przewodnictwem Aleksandra Porzucka, na drugim koncercie kolejnego dnia obdarowana nagrodami (od tego roku Talentami są pastele artysty plastyka Marka Lebdowicza). Tydzień później, w sobotę 11 lutego, w sali im. Lucjana Lipińskiego Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół”, odbyła się uroczysta Gala XXX FMT. Koncert prowadzili Barbara Porzucek i Przemysław Dakowicz, a wystąpili absolwenci – laureaci Festiwali, m.in. Leszek Wójtowicz, Jerzy Zoń, Ewelina Marciniak, Katarzyna Weredyńska, Sławomir Franasowicz, Kazimierz Mrówka, Mieczysław Smyda. Po koncercie w pięknie odrestaurowanych piwnicach I LO odbyło się spotkanie zaproszonych gości, absolwentów i organizatorów Festiwalu. Z okazji jubileuszu przygotowano niewielką wystawę, na której zaprezentowane zostały materiały archiwalne ukazujące dotychczasowe edycje, oraz wydano folder podsumowujący ponad trzydziestoletnią historię Festiwalu.
Rok 2007 to XXXI FMT. Koncerty 7 i 8 marca odbyły się w Małopolskim Centrum Kultury „Sokół”. Po pięciu latach wróciliśmy do sąsiadującego ze szkołą budynku „Sokoła”. Na tym Festiwalu jury przyznało ostatnie, jak dotąd, Grand Prix – otrzymała je Justyna Kuciel. Był to także ostatni Festiwal w dotychczasowej, niezmiennej od kilkunastu lat formule. Od XXXII edycji (2 kwietnia 2008 r.) przebieg FMT wygląda
inaczej: w styczniu lub lutym organizowane są otwarte eliminacje dla wszystkich chętnych uczniów I Gimnazjum i Liceum, prezentacjom przygląda się Rada Artystyczna, która dokonuje oceny i kwalifikuje do koncertu laureatów najlepszych wykonawców (zadaniem Rady jest także czuwanie nad odpowiednio wysokim poziomem artystycznym prezentacji), następnie przez kilka tygodni trwa praca nad
stworzeniem zwartego widowiska złożonego z zakwalifikowanych programów i w ten sposób powstaje ostateczny efekt w postaci finałowego koncertu festiwalowego, prezentowanego przed całą społecznością szkoły. Wszyscy uczestnicy koncertu laureatów otrzymują Talenty, najlepsi debiutanci Szczeble do kariery, uczestniczący po raz trzeci Jaja Dinozaura. Przyznawane są także nagrody dodatkowe (Nagroda Dyrektora, Nagroda Towarzystwa Absolwentów i Przyjaciół I Gimnazjum i Liceum im. Jana Długosza) i nagrody pozaregulaminowe (przede wszystkim Nagroda „Fanos Cascos”).
XXXIII Festiwal Młodych Talentów (drugi w nowej formule) odbył się 18 marca 2009 r. w MCK „Sokół”. Koncert laureatów był powtórzony tego dnia trzykrotnie, za każdym razem przy zapełnionej po brzegi widowni. Podobnie było przy XXXIV edycji, która odbyła się 3 marca 2010 r. Aż wreszcie nadszedł rok 2011, kiedy świętowaliśmy 40-lecie istnienia Festiwalu Młodych Talentów i jego XXXV edycję. Pierwsza część odbyła się 23 lutego – na scenie „Sokoła” zaprezentowało się 104 utalentowanych uczniów, wybranych w eliminacjach spośród 245 chętnych. Trzykrotnie powtórzony został dwugodzinny koncert, laureaci otrzymali Talenty, Szczeble do kariery, Jaja Dinozaura i szereg innych nagród, jak zwykle o FMT poinformowały lokalne media. Część druga: Jubileuszowa Gala pt. „Dla tego światła, dla tych braw…”, uroczysty raut „Spotkanie pokoleń”, okolicznościowa wystawa i promocja książki o FMT zostały zaplanowane na 20 maja 2011 r. w MCK „Sokół” w Nowym Sączu.
Niebawem kolejny Festiwal…
